Finansal piyasalarda ekonomik verilerin önemini biliyoruz. Piyasaları etkileyen en önemli verilerden bir tanesi de ABD’de açıklanan tarım dışı istihdam raporları. Küresel piyasaların tamamına etki edebilen tarım dışı istihdam raporu ABD için olduğu kadar bizim gibi gelişmekte olan ülke ekonomileri ve para birimleri için de büyük öneme sahiptir.
Tarım Dışı İstihdam Verisinin Önemi ve Piyasalar Açısından Anlamı
ABD Merkez Bankası FED‘in karar alırken en dikkat ettiği verilerin başında yer alan istihdam raporları piyasaların işleyişi bakımından da büyük öneme sahip. Son dönemde enflasyon raporları biraz daha öne çıksa da her ayın ilk Cuma günü açıklanan ABD tarım dışı istihdam verisi önemliliğinden bir şey yitirmemiştir. Peki nedir bu tarım dışı istihdam verisi, neden bu kadar önemli? Hadi gelin birlikte bakalım detaylarına..
Tarım Dışı İstihdam Nedir?
Tarım Dışı İstihdam, bir ekonomide tarım sektörü dışındaki tüm sektörlerde çalışan kişilerin istihdamı hakkında bilgi veren önemli bir istatistik veri türüdür. ADP raporları tarafından derlenen bu istatistikler, iş gücü piyasasının sağlığını ve ekonomik büyüme potansiyelini değerlendirmemize yardımcı olur.
Tarım Dışı İstihdam Verisinin Analizi
Tarım Dışı İstihdam verisi, ABD’deki ücretli çalışan sayısındaki değişimi gösterir. Her ayın ilk cuma günü açıklanan bu veri, iş gücü piyasasındaki değişiklikleri takip etmemize olanak tanır. Bu veri, ekonominin genel sağlığını, sektörel dağılımı ve istihdamdaki değişiklikleri anlamamıza yardımcı olur.
ADP Nedir?
ADP verisi tarı dışı istihdam verisi açıklanmadan 2 gün önce açıklanır. Bazen TDİ verisine 1 gün kala açıklandığı da olabilmektedir. Tarım dışı istihdam verisinin öncü verisi olarak adlandırılan bu veri ile NFP genellikle aynı yönde ilerlemektedir.
Tarım sektörü dışındaki istihdamı ölçen bir ekonomik gösterge olan ADP piyasalar için de önemlidir. ADP raporları, ABD’deki özel sektör iş yerlerinde çalışan kişilerin sayısı, işe alımlar ve işten çıkarmalar hakkında ayrıntılı bir rapor sunar. Bu raporlar, küresel ekonomiye yön vererek iş piyasalarını etkiler.
Tarım Dışı İstihdam Verisinin Yorumlanması
NFP Tarım Dışı İstihdam verisi, bir dizi konuda değerli çıkarımlar yapmamıza olanak tanır.
İstihdam Değişikliği
Her ay yayınlanan TDI raporu, bir önceki ayın istatistikleriyle karşılaştırılarak tarım dışı istihdamda meydana gelen değişiklikleri gösterir. Rapor, işe alımlar ve işten çıkarmaların toplamını detaylı bir şekilde sunar.
Sektörel Dağılım
NFP raporu, Tarım Dışı İstihdam verilerini sektörlere göre ayrıntılı şekilde sunar. Bu, hangi sektörlerde büyüme veya küçülme yaşandığını anlamamıza olanak tanır.
Genel Ekonomik Bağlam
ABD Tarım Dışı İstihdam verileri, genel ekonomik tablo içinde değerlendirilmelidir. Bu veriler, gayri safi milli hasıla büyümesi, işsizlik oranları ve enflasyon gibi diğer ekonomik göstergelerle birlikte analiz edilmelidir.
Finansal Piyasaların Tepkisi
Tarım Dışı İstihdam raporunun açıklanmasının ardından finansal piyasalarda dalgalanmalar görülebilir. Pozitif bir tarım dışı istihdam raporu genellikle hisse senetlerinde yükselişe, döviz kurlarında ise dalgalanmaya neden olabilir.
ADP Tarım Dışı İstihdam ve Piyasalara Etkileri
ADP Tarım Dışı İstihdam raporunun sonuçları, dolar ve altın fiyatları üzerinde doğrudan etkiler yapabilir. Bu nedenle, yatırımcılar ve ekonomi uzmanları, bu verileri düzenli olarak takip ederler.
Döviz Piyasaları
Tarım Dışı İstihdam verileri, döviz kurlarını önemli ölçüde etkileyebilir. Güçlü bir NFP raporu, ABD ekonomisinin iyi performans gösterdiğine işaret eder ve dolara olan talebi artırabilir. Tersi durumda, zayıf bir rapor doların değer kaybetmesine neden olabilir.
Altın Fiyatları
Altın, genellikle güvenli liman olarak görüldüğünden, zayıf bir NFP raporu altın fiyatlarını olumlu etkileyebilir. Güçlü bir rapor ise altın fiyatlarında düşüşe neden olabilir. Altın ile dolar ters orantılı olduğundan ABD’de açıklanacak istihdam raporunun olumsuz olması altın için olumlu algılanacaktır. ncak burada bahsedilen altının ons altın olduğunu unutmayalım. TL bazlı altın fiyatlarında dolar küresel piyasalarda değer kaybederken yükselişler yaşanabilir.
Diğer Finansal Varlıklar
Tarım Dışı İstihdam raporu, sadece döviz ve altın piyasalarını etkilemekle kalmaz, aynı zamanda diğer finansal varlıkları da etkileyebilir. Hisse senetleri, tahviller ve diğer yatırım araçları, bu verilere tepki gösterebilir.
Forex Piyasaları
NFP verileri, özellikle majör döviz çiftleri üzerinde belirgin etkilere sahip olabilir. ABD doları, bu verilere bağlı olarak diğer para birimleri karşısında güçlenip zayıflayabilir. Bu doğrultuda iyi gelen tarım dışı istihdam raporları USDJPY, USDCAD gibi paritelerde yükselişe, GBPUSD, EURUSD, NZDUSD gibi paritelerde ise düşüşe neden olacaktır denilebilir. NFP verisinin olumsuz gelmesi halinde ise paritelerde ters fiyatlamaların yaşanması beklenebilir.
Tarım dışı istihdam verilerine sadece tek veri olarak bakmak finansal piyasalarda yanlış işlem aksiyonları almanıza neden olabilir. Tarım dışı istihdam verisi işsizlik ve ortalama saatlik kazançlar verisi de beraber açıklanmaktadır. Aynı anda açıklanan bu verilerin birbirinden farklı doğrultuda gelmesi halinde piyasalarda karışık bir seyir yaşanabilir. Yine TDI verisi olumlu olmasına rağmen diğer verilerin ters gelmesi nedeniyle piyasaların karşıt yönde hareket etmesine neden olabilir. Bu nedenle verileri birlikte okumak gereklidir.
Kripto Para Piyasaları
Kripto paralar, küresel ekonomik göstergelerden etkilenebilen volatil varlıklardır. ADP Tarım Dışı İstihdam verileri, kripto para piyasalarında dalgalanmalara neden olabilir. Güçlü dolar kripto paraları olumsuz etkileyecektir. Bu nedenle güçlü ADP ve TDI verileri kriptolarda düşüşe neden olabilir. Tersi durumda, yani beklenti altında kalan tarım dışı istihdam verilerinde ise kripto paralarda yükselişler yaşanabilir.
Hisse Senedi Piyasalarına Etkileri
Gelen verilerin ABD borsalarına etkileri dolaylı olarak tüm dünya borsalarını etkileyebilecek güce sahiptir. Borsa İstanbul’da da etkilere sebep olabilecek bu verilerin sonuçları bu nedenle dikkatle izlenmelidir.
ABD’de açıklanacak verilerin olumlu olması ABD ekonomisi için olumlu olacaktır. Ancak bizim de içinde yer aldığımız EM ülkeleri için bu durumun olumsuz bazı yansımaları olur. Bunlardan ilki de döviz kurları ile alakalı olacaktır. ABD’de TDI verisinin olumlu gelmesi dolar endeksini yükseltecek bir gelişmedir: Dolayısı ile TL karşısında doların yükselmesi anlamına gelir. Bu durumda Türkiye hisse senedi piyasası için olumsuz yansımalar görülebilir. Tabi son dönemde Türk hisse senedi piyasalarının seyri oldukça karmaşık fiyatlanabilmekte. Bu nedenle net olarak olumsuz etkiden söz edemeyecek olsak bile ABD ekonomisinde işlerin çok iyiye gittiği durumlar gelişmekte lan ülkeler açısından çok sevilen durumlar değildir diye not düşmemizde fayda olacaktır.
Dikkat edilmesi gereken nokta şu ki, bu dönemde ABD ekonomisinde verilerin iyi gelmesi dünya piyasalarında çok istenen bir durum değildir. Çükü bu durumda ABD faiz artırımına devam edebilir algısı oluşacağından her zamankinden farklı fiyatlamalar oluşabilmektedir.
Diğer Emtia Piyasaları
Altın, petrol ve diğer emtia piyasaları da ADP verilerine tepki gösterebilir. Güçlü bir ADP raporu, genellikle emtia fiyatlarında düşüşe neden olabilir.
Sonuç
Tarım Dışı İstihdam verileri, finansal piyasaların yanı sıra küresel ekonomiyi de etkileyen kritik göstergeler arasında yer alır. Bu nedenle, yatırımcılar ve ekonomi uzmanları, düzenli olarak bu verileri takip ederek piyasa hareketlerini daha iyi anlamaya çalışırlar. Her ayın ilk Cuma günü açıklanan bu veriler, ekonomik göstergeler ve finansal varlıklar üzerindeki etkileri nedeniyle büyük önem taşır.
Son dönemde FED’in faiz artırım sürecinde de önemli bir gösterge haline gelen tarım dışı istihdam rakamları yatırımcılar tarafından dikkatle takip edilmelidir. Özellikle finansal okuryazarlık anlamında ADP, NFP, istihdam raporu vb. terimlerin anlamlarını ve piyasaya etkilerinin nasıl olabileceğini bilmek önem taşımaktadır. Finansal okuryazarlığınızı geliştirmek ve şu an bir çok merkez bankasının uygulamış olduğu politika hakkında bilgi sahibi olmak için Parasal Sıkılaştırma nedir başlıklı içeriğe göz atmanızı tavsiye ederiz.
